جهت چاپ PRINT و یا دریافت به صورت PDF این مطلب کلیک کنید

قسمت بیست و یکم – عایشه و لعن  

در نوشتار دیگرمان «پیامبر در صحاح» این نکته را یاد آورى کردیم که بر خلاف آنچه که در صحاح اهل سنت آمده، رسول گرامى اسلام صلى‏الله‏علیه‏و‏آله اهل فحش و لعن نبود. بگذریم از مواردى خاص که نه تنها پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله بلکه خداى مهربان نیز کسانى را لعنت کرده و یا مثل ابو لهب که سوره‏اى در بدگوئى از او نازل فرموده است. توجه داشته باشیم که لعنت معناى آن این است که از خدا مى‏خواهیم شخص یا اشخاص مورد نظر را از رحمتش دور کند؛ چنانچه بعض از پیامبران نیز عده‏اى را لعن کرده‏اند ولى ناسزاگوئى کارى ناشایسته بوده و کسى حق ندارد دیگرى را دشنام دهد. خداى مهربان حتى از دشنام دادن به مشرکان نیز نهى فرموده است^(۱). (بگذریم ازاینکه آن هنگام که معاویه قدرت را به دست گرفت دستور به ناسزاگوئى أمیر المؤمنین علیه‏السلام را داده و سالهاى متمادى آن حضرت بر منابر لعن مى‏شد تا آنکه عمر بن عبد العزیز از آن نهى کرد. مشروح آن را با ذکر سند از صحاح اهل سنت -به خواست خدا- در نوشتارى دیگر بیان خواهیم کرد).

آرى این است ادب اسلام و قرآن که نزدیکان پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله باید آن را مى‏آموختند. در صحیح بخارى آمده است که عده‏اى از یهودیان نزد رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله آمده و به جاى آنکه بگویند: «السلام علیک » گفتند: «السام علیک» یعنى مرگ بر تو. رسول گرامى اسلام صلى‏الله‏علیه‏و‏آله با کمال آرامى فرمود: «وعلیکم» یعنى همانکه شما گفتید بر شما باد. عایشه گفت: مرگ بر شما و خدا شما را لعنت کند و بر شما غضب نماید. پیامبر فرمود: آهسته، اى عایشه! بر تو باد به رفق و مدارا و بپرهیز از خشونت یا حرف زشت. عایشه گفت: آیا نشنیدى چه گفتند؟ حضرت فرمود: آیا نشنیدى من چه گفتم؟ من آنچه را که گفتند به آنها برگردانم و از من درباره آنها مستجاب است و از آنها درباره من مستجاب نیست^(۲).

سؤال و تعجب ما این است که چطور عایشه نیاموخت که رفق و مدارا پسندیده و تندى و لعن بیجا ناپسند است؟! مگر او سالها در خدمت پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله نبود؟

البته از عایشه چندان تعجبى نیست. او تا آخر ندانست که رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله را نباید آزرد. او آنهمه سفارش آن حضرت را دائر بر خوبى کردن به اهل بیت پاکش و محبت و دوستى نسبت به آنان را نشنیده گرفت و در روز جمل در مقابل لشگرى ایستاد که در رأس آن، امام زمانش أمیر المؤمنین علیه‏السلام و نیز دو نور دیده رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و دو آقاى جوانان اهل بهشت، یعنى امام حسن و امام حسین علیهماالسلام بودند، و همین مخالفت بود که به معاویه نیز آموخت که تو هم مى‏توانى با امام زمانت بجنگى و کار به آنجا کشید که قدرت حکومت به دست خاندانى افتاد که تا آخرین توان با اسلام جنگیدند و چون شمشیرها را بالاى سر خود دیدند، به ناچار اسلام آوردند. بعد از بنى امیه و بنى مروان بنى

(۱) از قبیل نماز تراویح (به جماعت) و اذان ثالث و حرمت متعه حج و متعه نساء و سه طلاقه در یک مجلس و نماز تمام در مسافرت و… .(۲) اشاره به آیه ۱۰۸ از سوره انعام.

(۳) ج ۸ ص ۱۰۶، کتاب الدعوات ،باب قول النبى صلى‏الله‏علیه‏و‏سلم : یستجاب لنا فی الیهود و… .

متن عربى آن چنین است:

«إنّ الیهود أتوا النبى صلى‏الله‏علیه‏و‏سلم فقالوا السام علیک قال: وعلیکم. فقالت عایشه السام علیکم ولعنکم اللّه وغضب علیکم. فقال رسول اللّه صلى‏الله‏علیه‏و‏سلم مهلا یا عایشه علیک بالرفق وایاک والعنف او الفحش. قالت: أ ولم تسمع ما قالوا؟ قال: أ ولم تسمعى ما قلت؟ رددت علیهم فیستجاب لى فیهم ولایستجاب لهم فىّ».

(۵۲)

عباس نیز دنباله ظلم آنها را گرفته و همان جنایات بلکه فجیع‏تر از آن را بر خاندان پیامبر و بر پیروان مظلوم آنها روا داشتند و کار مسلمانان سرانجام به جائى رسید که مشتى یهود اینگونه بر آنان مسلط شده و اینان نیز نمى‏توانند از خود دفاع کنند و اگر قیامى صورت بگیرد پاسخ آن قتل و غارت و شکنجه و زندان بوده و هر حکومتى براى بقاى خود ناچار است که یا ننگ کنار آمدن با ظلم را بپذیرد و یا در حد شعار – آنهم با ترس – مخالفت کند. آیا همه اینها میوه‏هاى تلخى نیست که از درخت اختلافات صدر اسلام چیده مى‏شود؟ جالب‏تر و دردناک‏تر این است که عده‏اى از روندگان همان راه، هنوز هم به جاى پاسخ به ندائى که از حلقوم جمهورى اسلامى ایران برخاسته و مسلمانان را به اتحاد و برادرى در سایه قرآن و سنت پیامبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آله -یعنى آنچه که بین همه مشترک است- دعوت مى‏نماید، با تبلیغات مسموم خود شیعیان را مرتد و بدتر از یهود و نصارى دانسته و به جاى گفتگوى سازنده تا مى‏توانند علیه آنها کار شکنى مى‏کنند. آیا این است معناى پیروى از قرآن و عترت که در صحاح و مسانیدشان آمده است؟