عایشه و شورت محرم!!!!!!!!!
قسمت نوزدهم – محرم و زیر شلوارى (شورت)
کسى که به احرام حج و یا عمره محرم شده است از بعض امور باید بپرهیزد که به آنها «محرمات احرام» گویند. در بسیارى از آنها بین شیعه و سنى اختلافى نیست.از جمله محرمات احرام، پوشیدن لباس دوخته براى مردان است. آنان باید تمامى لباسهاى دوخته خود را از تن در آورده و فقط دو پارچه (یا حوله) که آن هم نباید دوخته باشد، یکى را بر کمر بسته و دیگرى را بر دوش بیفکنند و به این دو «لباس احرام» گویند. این حکم مخصوص مردان است و زنان مىتوانند در همان لباسى که بر تن دارند محرم شوند(۱).
از جمله لباسهاى دوخته زیر شلوارى (شورت) مىباشد. عایشه مىگوید که پوشیدن زیر شلوارى براى کسیکه پالان یا هودج شتر را مىبندد اشکالى ندارد:
«… ولم تر عایشه بالتّبّان بأسا للذین یرحلون هودجها»(۲).
سؤال ما این است که عایشه این فتوى را بر اساس چه مبنائى صادر کرده است؟
آیا این هم مانند بعض از اعمال او که گذشت از اجتهادش مىباشد؟ البته ما از اینگونه اجتهادها از او و سایر اصحاب و حتى غیر اصحاب فراوان سراغ داریم. کاش همه اجتهادها از همین نمونهها باشد. کاش بعض علماى اهل سنت نگویند که ابن ملجم هم در کشتن أمیر المؤمنین علیهالسلام و یزید در به شهادت رساندن امام حسین علیهالسلام اجتهاد کردند! ما در بررسى «خلفا در صحاح» متعرض شدیم که اول کسى که باب اجتهاد همراه با خطا را گشود خلیفه اول بود که وقتى به او گفته شد که خالد بن ولید به جرم قتل مالک بن نویره و زناى محصنه با همسر او باید مجازات شود پاسخ داد: «او اجتهاد کرد و در اجتهادش خطا کرد». آنها دامنه اجتهاد را آنقدر وسعت دادند که اگر کسى بر خلاف کتاب و سنت نیز عملى انجام دهد -اگر آن شخص از نظر آنها لازم الاحترام باشد- به بهانه اینکه او مجتهد بوده است، راه هر گونه انتقادى را بر روى دیگران مىبندند. البته این قانون کلى که درباره قاتل أمیر المؤمنین و امام حسین علیهماالسلام جارى است، درباره قاتل عثمان معکوس مىشود. یعنى همه آنانکه در قتل او شریک بودند منافق معرفى مىشوند نه مجتهدى که در اجتهادش خطا کرده باشد. اگر چه قاتل اصلى چون از مخالفین سر سخت أمیر المؤمنین علیهالسلام بوده است، پشت پرده نگهدارى مىشود نکند مردم او را مشاهده کرده و به چشم منافق به او بنگرند!
آیا بهتر نیست به جاى تعبیر به اجتهاد و خطاى در آن، نام آن را یکه تازى و عصیان خدا و رسول او گذاشته تا هم سخن حقى گفته باشیم وهم در قیامت در پیشگاه أحکم الحاکمین شرمنده نباشیم؟ آیا فتواى عایشه دائر بر جواز پوشیدن زیر شلوارى براى محرم را نمىتوانیم مانند بسیارى از اعمال او به عنوان فتواى به غیر علم و مخالفت کردن با آنچه که از رسول خدا صلىاللهعلیهوآله نقل شده بدانیم؟
قضاوت با اهل انصاف.
(۱) فقهاى اربعه اهل سنت نیز در این مسأله با شیعه متفقند. ر – ک: الفقه على المذاهب الاربعه.(۲) صحیح بخارى، ج ۲، ص ۱۶۸، کتاب الحجّ، باب الطیب عند الاحرام و….، در حاشیه مىنویسد: «رحلت البعیر أرحله رحلا إذا شددت على ظهره الرحل».