وظايف منتظران در عصر غيبت امام زمان (عج) (1) / شناخت

علت از این مقالات این بوده است که از منظر احادیث و روایات هرکسی در هر دوران باید امام خود را بشناسد والّا مانند مردم زمان جاهلیت می میرد. این نوع مرگ، یعنی مرگ در غفلت و بی خبری از امام عصر (علیه السلام) فقط مخصوص دوره و زمان ما نیست بلکه در هر دورانی مردمان آن زمان وظیفه داشته اند امام زمان خود را بشناسند.

هدف از این مقالات این است که برنامه ای پیش روی زندگیمان بگذاریم که جاهل و غافل نمیریم! این برنامه ها را ائمه ی دین (علیهم السلام) پیش روی ما قرار داده اند، پس بهترین برنامه ها و کامل ترین آنهاست. امید است با رعایت این تکالیف، حقی را كه از امام بر گردن داریم بهتر ببینیم. ان شاء الله.

نخستین وظیفه و تکلیفی که در عصر غیبت بر دوش منتظران گذاشته شده است، شناخت امام زمان (ع) است. مهمترین و معروفترین حدیث در اینباره حدیثی است از پیامبر اکرم (ص) که می فرمایند:

“من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتةً جاهلیةً” (1)

(هرکس بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد به مرگ زمان جاهلیت مرده است)

این در حالی است که امام باقر (ع) می فرمایند:

“هر كس بمیرد و امام خود را بشناسد مانند كسى است كه با مهدى منتظر (عج) در خیمه‎اش بوده است” (2)

اهمیت شناخت از این حدیث به خوبی معلوم می شود. اما باید بدانیم ضرورت شناخت امام چیست؟ یعنی اگر امام زمان را نشناسیم چه می شود؟

1.تحقق آموزه های دین:

 امام رضا (ع) در حدیثی طولانی می فرمایند:

” … تمامیت نماز و روزه و حج و جهاد و گردآوری مالیات و صدقات و اجرای حدود الهی و حراست از احکام دین و مرزهای اسلامی، همه به دست امام است. امام حلال خدا را حلال و حرام خدا را حرام می کند و حدود خدا را به پا می دارد و از دین خدا دفاع می کند. او با حکمت و اندرز و حجت آشکار مردم را به راه پروردگارش فرا می خواند.” (3)

این حدیث نشان می دهد، هر حکمی که در اسلام آمده و هر دستوری که از طرف خداوند متعال صادر شده، محقق نمی شود مگر به دست امام. چرا که امام است که از حدود الهی به طور کامل باخبر است و اوست که با استقرار عدالت شرایطی را فراهم می کند که احکام الهی به صورت عملی و عینی تمام و کمال اجرا شوند. حدود الهی را امام می شناسد چرا که هیچ انسانی عدل را به طور کامل در اختیار ندارد مگر امام. هیچ کس مانند امام معصوم از آموزه های دین باخبر نیست، پس تحقق عینی و عملی آموزه های دین فقط به دست امام است.

 با شناخت امام، دقت در سخنان و اعمال اوست که حدود الهی شناخته می شوند.

2.اطاعت از خدا در گرو شناخت امام:

امام باقر (ع) می فرمایند:

“همانا اگر مردی شبها به عبادت به پا خیزد و روزها روزه دارد و تمام اموالش را صدقه دهد و در تمام دوران عمرش به حج رود و امر ولایت ولی خدا را نشناسد تا از او پیروی کند و تمام اعمالش با راهنمایی او باشد، برای او از ثواب خدای جل و عزّ حقی نیست و او از اهل ایمان نمی باشد.” (4)

این حدیث بسیار روشن است. شناخت ولایت امام و قبول ولایت او، شرط پذیرفته شدن طاعت الهی است، چرا که فردی که در مسیر الهی بدون راهنما قدم برمی دارد مانند کسی است که در تاریکی به دنبال مقصد می گردد و امکان انحراف او زیاد است. به قول حافظ :

طی این مرحله بی همرهی خضر مکن
ظلمات است بترس از خطر گمراهی

توجه: مقاله ی بعدی در ادامه ی بحث «شناخت» است. در مقاله ی بعدی به سطوح شناخت خواهیم پرداخت. سعی می کنیم از این به بعد هر مقاله درباره ی یک موضوع و کوتاه باشد اما به دلیل اهمیت و گستردگی موضوع شناخت این یک بار عذر ما را بپذیرید!

پی نوشت:

1.بحارالانوار، ج 8، ص 368، ج 32؛ به نقل از معرفت امام زمان و تکلیف منتظران، ابراهیم شفیعی سروستانی، ج1، ص 146
2.تفسیر اطیب البیان، ج 1، ص 150.
3.الکافی، ج 1، ص 200، ح 1؛ به نقل از معرفت امام زمان و تکلیف منتظران، ابراهیم شفیعی سروستانی، ج1، صص 146 – 149
4.الکافی، ج 2، ص 19، ح 5؛ به نقل از معرفت امام زمان و تکلیف منتظران، ابراهیم شفیعی سروستانی، ج1، ص 149

پ.میعاد