ایا امام غائب فائده ای دارد؟ (بیانی نو درباره ” خورشید پشت ابر”)
ایا امام غائب فائده ای دارد؟ ( بیانی نو درباره ” خورشید پشت ابر” )
۱– فوائدی که مردم از خورشید می برند اگرچه پشت ابرها باشد به اندازه ای است که هیچ کس نمی تواند منکر ان باشد و بگوید به این علت که خورشید , پشت ابر مانده است هیچ اثری ندارد. حال انکه بزرگترین ثمره خورشید گرما و نور ان وبه عبارت دیگر ممانعت از نابودی حیات روی این کره خاکی است و دوره های یخبندان در اثر عدم انتفاع از نورخورشید بوده است.
۲– گاهی پنهان بودن خورشید در میان ابرها بنا به مصالحی از اشکار بودنش بهتر است.
۳– شعاع خورشید به اندازه نبود موانع در خانه ها می تابد. نور وجود مقدس امام نیز به اندازه استفاده انسانها بر قلب انها می تابد.
۴– همانطور که مردم منتظرند خورشید از پشت ابر بیرون بیاید چنین تعبیری اشاره به مساله انتظار و ظهور خورشید اسمان هدایت دارد.
۵– کسانی که منکر وجود خورشید پشت ابر هستند استدلالاتشان به بادی بند است که ابرها را حرکت دهد. منکران وجود امام نیز تمام صغری و کبراهایشان به نسیمی که از ناحیه خداوند عزوجل اذن خروج دهد, از هم خواهد پاشید. ان شاءالله علاوه بر اینها طبق برخی روایات, اگرچه امام عصر در نهایت خفا و پنهانی زندگی می کند ولی با بصیرت و بینایی کامل در حل و فصل امور ضروری مردم و دفاع از حوزه مقدسه اسلام کوشش می نماید و از مشکلات مسلمین گره گشایی می کند. از گرفتاران دادرسی می نماید و تشکیلاتی را که زیان بخش تشخیص می دهد, بر هم می زند و مقدمات تاسیس اجتماعات ضروری و سودمند را فراهم می کند. از طرف گنهکاران استغفار می نماید و دعای خیر او راه گشای بسیاری از پیروانش است.
از داستانهای زیادی معلوم می شود که امام زمان دخالت مستقیم در بسیاری از امور مهم دارند و هر جا لازم باشد به یاری شیعیان خویش می شتابند. به عنوان مثال در جریان اناری که توسط وزیر سنی بر علیه شیعیان طرح ریزی شده بود تنها کسی که گره از کار انان باز کرد وجود مقدس صاحب الامر بود و در جریان انقلاب و دفاع مقدس نیز امداد و یاری امام زمان روشن تر از ان است که بشود انکار کرد. مطالبی را دراین خصوص نقل کرده اند که به نمونه ای اشاره می شود:
مرحوم حجه الاسلام سید محمد کوثری نقل کردند:
یک روز من منزل اقای فاضل لنکرانی از استادان حوزه علمیه قم بودم و یکی از فضلای مشهد هم انجا بودند. ایشان به نقل از یکی از دوستانشان تعریف کردند که در نجف اشرف در خدمت امام بودیم و صحبت از ایران به میان امد من گفتم این چه فرمایش هایی است که در مورد بیرون کردن شاه از ایران می فرمایید؟! یک مستاجر را نمی شود از خانه بیرون کرد ان وقت شما میخواهید شاه ممکلت را بیرون کنید؟!
امام سکوت کردند. من فکر کردم شاید عرض مرا نشنیده اند. سخنم را تکرار کردم.امام بر اشفتند و فرمودند: فلانی! چه می گویی؟ مگر حضرت بقیه الله, امام زمان (عج) به من ( نستجیر الله ) خلاف می فرمایند, شاه باید برود. (۱)
عمرم تمام گشت ز هجران روی تو
ترسم شها به خاک برم ارزوی تو
با انکه روی ماه تو از دیده شد نهان
عشاق را هیمشه بود دیده سوی تو
خورشید چهره ات چو نهان شد ز چشم خلق
شد روزشان سیاه از این غم چوموی تو
تا کی ز هجر روی تو سوزیم همچو شمع
شبها زیاد روی تو و گفتگوی تو
بیانی نو درباره ” خورشید پشت ابر”
مفاهیمی همچون “زیر” “بالا” “جلو” و “پشت” را مفاهیم اضافی می گویند.یعنی نسبت به چیزی و با در نظر گرفتن مکانی, معنا پیدا می کنند. انچه از معنای “پشت” ظاهر است این است که اگر کسی مثلا به پرده ای نزدیک باشد, به او می گویند پشت پرده است. نه اینکه کسی نیم متر پشت پرده باشد و دیگری ۱۰۰ متر از ان فاصله داشته باشد اگر چه نسبت به هم پشت پرده اند ولی در عرف به ان شخصی که نزدیک است می گویند که پشت پرده است.
سؤال می شود که ایا ابر به خورشید نزدیک است یا به زمین؟
انچه معلوم و مسلم است این است که فاصله زمین به ابر خیلی کمتر از فاصله خورشید نسبت به ابر است. با عنایت به این مطلب است که می شود گفت که خورشید در واقع پشت ابر نیست بلکه این زمین است که پشت ابر است و مطلب عجیب تر انکه ایا ابراز خورشید بر خاسته است یا از زمین؟ بله بر اثر تابش خورشید است ولی این تبخیر به خاطر کم ظرفیت بودن زمین و ناتوان بودن اجزاء ان یعنی اب است. لذا می توان گفت که اینکه به خاطر وجود ابر زمین از تابش خورشید کمتر بهره می برد تقصیر خود زمین است و چه زیباست این شعر حافظ که:
میان عاشق و معشوق هیچ حایل نیست
تو خود حجاب خودی حافظ از میان برخیز
و چه زیبا سروده است فیض کاشانی:
گفتم که روی ماهت از ما چرا نهان است
گفتا تو خود حجابی ورنه رخم عیان است
خود حضرت امام زمان نیز در توقیعی چنین فرموده اند : استفاده و بهره وری از خود من در زمان غیبت کبری همانند استفاده از خورشید در یک روز ابری است. اگاه باشید که وجود من موجب بقای کره زمین و امان برای همه مخلوقات است همچنان که ستارگان موجب امان اهل اسمانند. (۲)
ثانیا: وقتی که ظلم و ستم تمام دنیا را فراگیر و مظلومان و مستضعفان پناهگاهی جز منجی واقعی نداشته باشند اگر کسی قائل و معتقد به غیبت باشد و منتظر ظهور همین انتظار مایه امیدواری و ارامش دلهای انان است و می توان گفت در چنین دنیایی که سایه تاریک یاس و نا امیدی بر دلها خیمه زده است تنها نوری که یاس را به امید تبدیل می کند مفهوم انتظار است. ایمان به منجی غائب مرهم زخم های مظلومان است. استمداد از این مساله را از سقوط در وادی هولناک یاس نجات می دهد و چه ثمری بالاتر از این.
مفهوم غیبت و انتظار انسان را به فکر وا می دارد که چرا ما لیاقت ظهور امام را نداریم ودر نتیجه این فکر ما را به تفکردرباره اعمال و کردارمان سوق می دهد و به سوی مراتب واقعی انسانیت رهنمون می سازد و به همین دلیل است که در احادیث انتظار فرج از بهترین عبادات شمرده شده است. (۳)
به عبارت دیگر اینجا با سه عنوان روبرو هستیم:
۱- وجود ۲- حضور ۳- ظهور
وجود امام که لطف الهی است بر بندگان. لطف الهی ان است که برنامه ای کامل و قوانینی جامع در اختیار بشر قرار دهد که سعادت انسان را تضمین نمایند. و مادامی که نوع انسان باقی است باید راه تکامل انسانیت نیز باز و ارتباطی بین عالم غیب و نوع انسان بر قرار باشد.
باید فرد کاملی در بین بشر موجود باشد که تمام کمالات ممکنه انسانیت در او به فعلیت و تحقق رسیده و به تمام اخلاق و صفات نیک اراسته باشد. چنین شخصی امام است. لازمه نبودن چنین شخصی ان است که حرکت استکمالی افراد هدفمند نباشد و بی هدف همیشه رو به انقراض است. (۴)
اری, امام حیات بخش است و چه ثمری بالاتر از حیات روح و جسم. و به درستی که ” لولا الحجه لساخت الارض باهلها” (۵) اگر حجت الهی در زمین نباشد زمین اهلش را فرو می برد و وجود این انسان کامل است که واسطه فیض الهی است و نوع بشر را از انقراض و انحطاط رهایی می بخشد.
کدام انسان با انصافی است که منکر فوائد وجود امام باشد.
عنوان دوم, حضور است. اعتقاد به این مطلب که امام حاضر و ناظرند و اعمال ما را می بینند. علم اولین و اخرین به انها داده شده است (۶) و چیزی از اعمال ما بر انها پوشیده نیست و ما در شرق عالم باشیم یا درغیر ان احوال و افکارمان بر انان مخفی نمی شود (۷) و چه سازنده است چنین اعتقادی! اگرغفلت بر ما عارض نشود همین عقیده برای اصلاح ما کافی است. تاریخ, مردمان زیادی را در خود ثبت نموده است که با اینکه فرسنگها از امام دور بوده اند ولی با همین اعتقاد که امام حاضر و ناظر و عالم به باطن و اعمال ما هستند, موجبات رضایت ان حضرت را فراهم کرده اند و برعکس, کسانی نیز بوده اند که با انکه زانو به زانوی ائمه هدی می نشسته اند, هیچ فیضی از منبع نورانی انان کسب نکرده اند و حتی در سدد مبارزه با انان بر امده اند.
توجه به حضور امام را می توان از بهترین راههای پرهیز از گناه دانست و شیطان نیز قبل از هر کاری این حضور را از یاد ما می برد و به دنبال این غفلت است که گناهی سر می زند و هر قدر این درک حضور تقویت شود انسان محفوظ تر و مامون تر است و هر قدر تضیعف شود مصونیت او کمتر است. زمانی زمینه ظهور حضرت فراهم است که ما غافل از حضور نشویم وگرنه ظاهری که حاضر و ناظرش ندانیم برای ما ثمر بخش تام و کاملی نخواهد بود.
عنوان سوم, ظهور است. انگاه که پرده غیبت دریده می شود و خورشید عالم تاب امام بر قلب ها , نور هدایت می تاباند. عقل ها کامل می شود و زمام امور در دست الهی امام زمان می افتد. ریشه ظلم کنده شده و جهان پر از عدل و داد می گردد. تشنگان هدایت از سرچشمه جوشان وحی, سیراب گشته و شیاطین ظلم و جور و تباهی و عناد, به غل و زنجیر کشیده می شوند و زحمات انبیا و ائمه به ثمر می نشیند و میوه شیرین عبودیت خداوند کام دل به اهل هدایت می دهد و مستضعفان, وارثان زمین می شوند. انان کسانی هستند که حاضر و ناظر بودن امام را فراموش نکرده و نمی کنند و از قبل, خود را برای چنین زمانی اماده کرده بودند.
و نمی شود که با نبودن ظهور, وجود و حضور را نادیده گرفت.
حضرت ایت الله العظمی بهجت ( حفظه الله ) می فرمودند: لازم نیست که انسان در پی این باشد که به خدمت امام عصر تشرف حاصل کند, بلکه شاید خواندن دو رکعت نماز, سپس توسل به ائمه بهتر از تشرف باشد; زیرا هر کجا که باشیم ان حضرت می بیند و می شنود. (۸)
(اللهم عجل لولیک الفرج و اجعلنا من انصاره و اعوانه)
منابع :
۱- پابه پای افتاب ج ۴ ص ۱۲۵
۲- الغیبه شیخ طوسی ص ۱۷۶
۳ – بحار ج ۲۶ ص ۱۲۲
۴ – بررسی مسائل کلی امامت : ص ۱۳۴
۵ – اثبات الهداه : ج ۳ ، ص ۵۳۲
۶ – بحار ج ۲۶ ص ۲۷
۷ – بحار ج ۲۶ ص ۱۴۰
۸- در محضر بهجت کتاب اول ص۱۸۷