جهت چاپ PRINT و یا دریافت به صورت PDF این مطلب کلیک کنید

کیفیت بهره ورى از امام غائب (علیه السلام)

جابر بن عبد اللّه انصارى از رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) پرسید: آیا شیعیان در غیبت حضرت قائم (علیه السلام) از وجود او بهره مند مى شوند؟

فرمود: (آرى! سوگند به خدایى که مرا به پیامبرى بر انگیخت، آنها از او بهره مند مى شوند واز نور ولایت او در دوران غیبتش کسب نور مى کنند، همچنانکه مردم از خورشید در پس پرده ابر بهره مى برند).(۹)

سؤال در باره چگونگى استفاده بردن از امام غائب (علیه السلام)، هم در زمان پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) وهم در زمان امامان بزرگوار (علیهم السلام) وهم در زمان غیبت صغرى، توسط شیعیان تکرار شده ومضمون حدیث فوق، در اکثر آنها به عنوان پاسخ ذکر شده است. چنانکه خود امام زمان (علیه السلام) فرمود:

(وامّا وجه الانتفاع بى فى غیبتى فکالانتفاع بالشمس اذا غیّبها عن الابصار السحابُ).(۱۰)

(امّا چگونگى بهره بردن از من در دوران غیبتم مانند بهره بردن از خورشید است در زمانى که ابرها آن را از دیدگان مردم مى پوشانند).

علامه مجلسى در وجه تشبیه امام غایب (علیه السلام) به خورشید در پس ابر، مواردى را ذکر مى کند:

۱ ـ نور وجود وعلم وهدایت، به واسطه آن حضرت (علیه السلام) به خلایق مى رسد. چنانکه در اخبار متعدد روایت شده که او وسایر اهلبیت (علیهم السلام) علّت ایجاد خلق هستند وبه برکت آنان است که علوم ومعارف بر مردم آشکار شده وبلاها رفع مى شود.

۲ ـ چنانکه مردم از خورشید در پس ابر استفاده مى برند وبا این همه به خاطر بهره بردن بیشتر هر لحظه انتظار برطرف ابرها را دارند، شیعیان مخلص در هر زمان منتظر ظهور وقیام او هستند.

۳ ـ منکر وجود حضرت مهدى (علیه السلام)، با این همه آثارى که در غیبت از او ظاهر مى شود، مثل انکار کننده وجود خورشید در پس پرده ابر است.

۴ ـ چنانکه نهان شدن خورشید در پس ابرها گاهى بهتر از آشکار شدن آن است، مى توان گفت: در دوران غیبت براى شیعه، پنهان ماندن آن حضرت، مفیدتر وبهتر است.

۵ ـ همانطور که نظر کننده به خورشید، چه بسا با نبودن ابر دچار کورى شود، چه بسا خورشیدِ وجودِ مقدّس حضرت مهدى (علیه السلام) هم، اگر ظاهر باشد براى بصیرت شیعیان ضرر داشته باشد وسبب کورى آنان از دیدن حقیقت شود، امّا همین بصیرتها بتواند تحمل ایمان به او در دوره غیبت را داشته باشد، چنانکه انسان به خورشید در پشت ابرها مى نگرد وزیان نمى بیند.

۶ ـ خورشید گاهى از پرده ابر خارج مى شود وبسیارى از مردم آن را مى بینند، به همین ترتیب ممکن است که آن حضرت هم در روزگار غیبت براى بعضى مردم بروز کند.

۷ ـ اهلبیت (علیهم السلام) در شمول منافع، چونان خورشیدند، پس همانطور که انسانِ کور، خورشید را چه ظاهر وچه در پس ابر، نمى بیند، کور باطنان هم خورشید وجود امام غایب را نمى بینند، (من کان فى هذه أعمى فهو فى الآخره أعمى واضلّ سبیلا)(۱۱) (هر کس در این دنیا کور باشد در آخرت نیز کور خواهد بود بلکه زیانکارتر وگمراه تر!).

۸ ـ چنانکه نور خورشید در هر خانه اى به مقدار وجود روزنه ها وپنجره ها مى تابد وبه مقدارى که موانع را از جلو نور برداشته باشند، خانه را روشن مى کند. به همین ترتیب مردم به اندازه اى که موانع معرفت همچون شهوات نفسانى وتعلقات جسمانى را از فکر واندیشه خود برداشته وبه میزانى که پرده هاى تاریک مادى را از روى دل خود کنار زده باشند، مى توانند از نور هدایت حضرت مهدى (علیه السلام) واهلبیت استفاده ببرند، تا امر به آنجا برسد که مانند شخصى شود که زیر آسمانِ بدون ابر قرار گرفته که بدون هیچ حجابى، پرتو خورشید او را از هر طرف احاطه کرده باشد.

علامه مجلسى بدنبال این نکات مى فرماید: (از این بهشت روحانى، هشت در را به رویت گشودم در حالى که خداوند هشت باب دیگر را نیز به فضل خویش بر من گشوده است، لکن عبارت را از ذکر آنها ناتوان مى بینم. چه بسا که خداوند در باب معرفت اهلبیت (علیهم السلام) هزار در برما بگشاید که هر درى، هزار در دیگر گشوده شود).(۱۲)

پی نوشت:

مهدى در قرآن وکلام ائمه اطهار علیهم السلام