احکام  / وضوی ترتیبی و ارتماسی

مسائل مخصوص وضوى ترتيبى 
1- اگر دست را تر كند و به صورت و دستها بكشد،چنانچه ترى دست به قدرى باشد كه بواسطه كشيدن دست ، آب كمى بر آنها جارى شود،كافى است .
توضيح المسائل ،مساله 244
2- اينكه گفته شد كه شستن صورت و دستها از بالا به پايين باشد،مراد آب ريختن نيست كه حتما بايستى آب را هم مثلا از رستنگاه مو بريزد،بنابراين اگر كسى آب را پايين تر از رستنگاه مو بريزد -ولى با دست تر شستن را از رستنگاه مو شروع كند مانعى ندارد.
عروة الوثقى ،احكام وضو، مساله 44
3- شستن صورت در وضو لازم نيست كه حتما با دست راست صورت گيرد.
دستور وضوى ارتماسى 
وضوى ارتماسى هم مانند وضوى ترتيبى چهار چيز واجب دارد منتها فرقش با وضوى ترتيبى در صورت و دستهاست كه در وضوى ترتيبى صورت و دستها به نيت وضو شسته مى شد،ولى در وضوى ارتماسى صورت و دستها بايستى از بالا به پايين به نيت وضو درآب فرو برده شده و يا به نيت وضو از بالا به پايين از آب بيرون آورده شود.
توضيح المسائل ، مساله 261
مشكلى در وضوى ارتماسى و راه حل آن در وضوى ارتماسى بعضى از آقايان قائلند كه حتما بايستى در هنگام فرو بردن اعضا در آب نيت وضو شود،چون اگر فقط در هنگام بيرون آوردن نيت شود، اين صدق شستن نمى كند؛ چون شستن چيزى است كه بايد ايجاد شود و اين با فرو بردن اعضا قبلا در آب ايجاد شده و فرض هم اين است كه در وقت فرو بردن در آب اين شخص نيت وضو نداشته و در وقت بيرون آوردن چون ابقاى همان ايجاد قبلى است ، لذا صدق شستن نمى كند، لذا مى فرمايند:بايستى حتما در هنگام فرو بردن اعضا در آب نيت وضوى ارتماسى بشود و چون با فرو بردن در آب و فراگرفتن آب تمام عضو را، شستن تمام مى شود،هنگام بيرون آوردن آبهايى كه به دست مى رسد آب خارج محسوب مى شود. اين دسته از آقايان براى مسحها مى فرمايند بايستى تمام دست چپ يا بعضى از آن را حتما وضوى ترتيبى داد تا مسحها با آب خارج تحقق پيدا نكند، اما حضرت امام (ره ) مى فرمايند:هم در هنگام فرو بردن اعضا در آب مى شود نيت وضو كرد و هم در هنگام بيرون آوردن ،حالا طبق فرمايش ‍ ايشان اگر در هنگام بيرون آوردن نيت وضو شود، براى مسحهااشكال پيش ‍ نمى آيد، اما اگر در هنگام فرو بردن نيت وضو شود و بخواهيم مسحها هم با آب خارج صورت نگيرد راه حلش اين است كه تمام دست چپ يا بعضى از آن را وضوى ترتيبى بدهيم -همان گونه كه آن دسته از آقايان فرموده بودند و مرحوم آقاى حكيم در شرح عروة الوثقى (مستمسك ) در شرح وضوى ارتماسى راه حل ديگرى هم ارائه مى دهند كه در هنگام فرو بردن نيت شستن اول و در هنگام بيرون آوردن نيت شستن دوم داشته باشد؛چون خواهيم گفت كه در وضو شستن اول واجب ، و شستن دوم طبق فرمايش حضرت امام (ره ) جايز، و طبق فتواى ديگران مستحب ، و شستن سوم حرام است و اين فرمايش ايشان طبق مبناى حضرت امام (ره ) هم كه هنگام بيرون آوردن هم جايز مى دانند تطبيق مى كند.
عروة الوثقى ، افعال وضو، مساله 21؛ التنقيح ج 5، ص 119؛ مستمسك ، ج 2، ص 357